घनकचरा व्यवस्थापन

डेटा-चलित घनकचरा संकलन,  विभाजनाचा पाठपुरावा आणि देखरेख

शहरांच्या वाढत्या लोकसंख्येमुळे घनकचरा व्यवस्थापनाची गंभीर परिस्थिती निर्माण झाली आहे. घरा-घरांमधून वेगळ्या न केलेल्या घनकचऱ्याचे ढिगारे मोकळ्या जागेवर साठवले जातात. परिणामी, हा कचरा आजूबाजूच्या परिसराचे, लोकांच्या आरोग्याचे विनाशकारी नुकसान करतो. आपली जमीन आणि पाण्याचे स्रोत प्रदूषित करतो. दुर्गंधीसह कचऱ्याचा दृश्य प्रभाव लोकांच्या आरोग्याची भावना कमी करतो. या विषयावर जागरुकता नसल्याने आणि संसाधनांचा अभाव असल्याने झोपडपट्ट्यांमधील परिस्थिती विशेष चिंताजनक आहे. म्हणूनच, पर्यावरणीय प्रदूषण कमी करण्यासाठी आणि आरोग्याशी संबंधित धोके टाळण्यासाठी झोपडपट्ट्यांमधील घनकचरा व्यवस्थापन (एस. डब्ल्यू. एम.) अतिशय महत्त्वाचे आहे.

आमचा दृष्टिकोन

घनकचरा संकलन आणि विलगीकरण संबंधीच्या परिस्थितीचे मूल्यांकन करण्यासाठी आम्ही झोपडपट्ट्यांमध्ये सर्वेक्षण करतो. या सर्वेक्षणाच्या निष्कर्षांच्या आधारे आम्ही वस्तीतील लोकांमध्ये विविध प्रकारचा घनकचरा ओळखणे, त्याचे विलगीकरण करणे आणि त्याची सुरक्षित विल्हेवाट लावणे याविषयी जागरूकता निर्माण करण्याचा प्रयत्न करतो. त्यासाठी विषयावर आधारित चर्चा, खेळ, पथनाट्य, रॅली, गाणी आणि कार्यशाळा आयोजित करतो. आमचे प्रशिक्षित स्वयंसेवक कचरा संकलनाचा मागोवा घेण्यासाठी स्थानिक डेटाचा वापर करून वस्तीतील प्रत्येक घरातून कचरा गोळा केला जात आहे ना हे तपासतात. तसेच आम्ही वस्तीतील समुदाय सदस्यांना शहरी स्थानिक व्यवस्थापनाबरोबर मलनिस्सारण वाहिनी घालण्यासाठी, कचरा डब्यांची व्यवस्था आणि कचरा टाकण्याच्या ठिकाणी स्वच्छता राखण्यासाठी समन्वय साधण्यास मदत करतो. प्रात्यक्षिके आणि सकारात्मक बदलाला चालना देऊन आम्ही वस्तीवासीयांना स्वच्छतेच्या चांगल्या सवयींचा अवलंब करण्यास उद्युक्त करतो.

छायाचित्र संग्रह

Slide-1
Slide-2
previous arrow
next arrow
[et_pb_wpt_masonry_image_gallery image_ids=”2130,2132,2131,2134,2133″ image_gallery_fs=”1″ gutter=”0″ disabled_on=”on|on|on” _builder_version=”4.19.4″ _module_preset=”default” custom_css_grid-item=”margin:5px !important;” disabled=”on” global_colors_info=”{}” _i=”2″ _address=”3.0.0.2″ /]

शेल्टर असोसिएट्स

सर्वाना समान हक्काचे वितरण व्हावे या हेतूने १९९४ मध्ये शेल्टर असोसिएट्स या सेवाभावी/ धर्मादाय संस्थेची स्थापना केली गेली. शेल्टर असोसिएट्स तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने माहितीचे संकलन, स्वच्छता आणि गृहनिर्माण समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी उपाय व त्यानुसार अंमलबजावणी हा दृष्टिकोन समोर ठेऊन काम करते. शहरी विकासासाठी स्थानिक डेटा वापरण्यात अग्रेसर म्हणून शेल्टर असोसिएट्सला राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यता मिळाली आहे.

अधिक जाणून घ्या

आमच्या बातमी पत्रकाची सदस्यता घ्या!

15 + 6 =

संपर्क  

 +९१ ८०८७६०७५४५

   info@shelter-associates.org

    'कान्हा', ३४० ब, गल्ली क्रमांक १८, महात्मा सोसायटी, कोथरूड, पुणे - ४११०३८

Please enable JavaScript in your browser to complete this form.
Please enable JavaScript in your browser to complete this form.
Please enable JavaScript in your browser to complete this form.

प्रमिती  (Pramiti philanthropy)

कोल्हापूर शहरातील  शहरव्यापी सामाजिक गृहनिर्माण संशोधन प्रकल्प राबविण्यासाठी प्रमिती फिलॉन्थ्रोपी  संस्थेने  आम्हाला खंबीर पाठिंबा दिला आहे. नंतर त्यांनी कोल्हापूर येथील बोंद्रे नगर गृहनिर्माण प्रकल्प राबविण्यासाठी आम्हाला   सीएसआर अनुदान दिले आहे. 

डीएमआय फायनान्स

डीएमआय फायनान्स २०१८ पासून आमच्याशी संलग्न आहे. सुरुवातीला त्यांनी पिंपरी चिंचवड महानगरपालिकेत १५० शौचालयांच्या सोयीसुविधे साठी आम्हला पाठिंबा दिला होता . २०२१ पासून त्यांनी कोल्हापूर येथील बोंद्रे नगर गृहनिर्माण प्रकल्पाला  पाठिंबा दिला आहे. कंपनी  प्रमुखांनी गेल्या काही वर्षांत या प्रकल्पांना भेट दिली असून या  उपक्रमांचे ते जोरदार समर्थक आहेत.

टाटा ट्रस्ट

टाटा ट्रस्टने २००८ ते २०१५ या कालावधीत  सांगली-मिरज-कुपवाड महानगरपालिका शहरव्यापी गृहनिर्माण प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीसाठी  डिझाइन आणि देखरेख करण्याच्या आमच्या प्रयत्नांना पाठिंबा दिला. तेथे  जवळजवळ ६ साईट्सवर  १५०० सदनिका बांधण्यात आल्या आहेत.  अलिकडच्या काळात ते उत्तर प्रदेश राज्यातील काही नगर पंचायतींच्या शहरव्यापी मॅपिंग साठी आम्हला  पाठिंबा देत आहेत.

सन व्हॅक्यूम फॉर्मर्स प्रायव्हेट लिमिटेड आणि टीआरडब्ल्यू सन स्टीअरिंग व्हील्स प्रायव्हेट लिमिटेड

सन व्हॅक्यूम फॉर्मर्स    आणि   सन स्टीअरिंग व्हील्स प्रायव्हेट लिमिटेड  यांनी २०१६ पासून आमच्या  ' एक घर एक शौचालय '   उपक्रमाला  पाठिंबा दर्शविला  आहे. गेल्या ८ वर्षांत आम्ही पुणे आणि पिंपरी चिंचवड  झोपडपट्टी समुदायांमध्ये त्यांच्या निधी मदतीने १५०० हून अधिक घरगुती शौचालये बांधली आहेत

युनिसेफ

कोविड-१९ महामारी दरम्यान युनिसेफने स्वच्छता-संबंधित संप्रेषण साहित्य आणि लसीकरण प्रकल्पाच्या विकासासाठी   निधी देऊन अमूल्य मदत केली आहे. त्यांनी स्वयंसेवक आणि भागधारकांसाठी मानसिक आरोग्यावर  देखील कार्यशाळाआयोजित केल्या, ज्यामुळे आव्हानात्मक काळात नियोजन  आणि लवचिकता सुनिश्चित झाली.

चिंटू गुडिया फाउंडेशन

आमच्या डेटा संकलनाचा  पाया चिंटू गुडिया फाउंडेशनच्या पाठिंब्याने विकसित झाला आहे, ज्याने डेटा संकलन, व्हिज्युअलायझेशन आणि रिपोर्टिंगसाठी आमच्या सुरुवातीच्या तंत्रज्ञान फ्रेमवर्कच्या विकासात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे . सर्वेक्षण फॉर्म तयार करण्यासाठी आणि डेटा कॅप्चर करण्यासाठी कोबो टूलबॉक्ससह तीन-टप्प्यात तंत्रज्ञान संकलनाची  सुरुवात झाली. नंतर गोळा केलेला डेटा जीआयएस (GIS ) सह एकत्रित केला गेला आणि गुगल मॅप्सवर नोंदवला गेला. शेवटी, BIRT (बिझनेस इंटेलिजन्स अँड रिपोर्टिंग टूल) चा उपयोग वैयक्तिक शौचालय आणि झोपडपट्टी या दोन्ही स्तरांवर तपशीलवार व्हिज्युअलायझेशन आणि अहवाल तयार करण्यासाठी केला गेला.

बँक ऑफ अमेरिका आणि एचटी पारेख फाउंडेशन

बँक ऑफ अमेरिका सोबतच्या आमच्या भागीदारीने महत्त्वपूर्ण निधी देऊन आम्हाला   नवी मुंबई, ठाणे आणि पनवेलसह नवीन शहरांमध्ये आमची पोहोच वाढवता आली. त्याचप्रमाणे, एचटी पारेख फाउंडेशनच्या निधी मदतीमुळे आम्हाला कोल्हापूरमध्ये आमचा ठसा उमटवण्यास मदत झाली.

गुगल

आम्ही झोपडपट्ट्यांचे अचूक नकाशे तयार करण्यासाठी गुगल अर्थप्रो (earthpro) चा वापर करतो. गुगल अर्थवरील उपग्रह नकाशांचा वापर करून, आम्ही प्रत्येक घर, झोपडपट्ट्यांच्या विद्यमान पायाभूत सुविधा आणि वैयक्तिक शौचालये, सांडपाणी व्यवस्था आणि कचरा विल्हेवाट यासारख्या आवश्यक सेवांची नोंद करतो. हे तपशीलवार नकाशे पायाभूत सुविधांमधील तफावत अधोरेखित करतात, ज्यामुळे आम्हाला विकासात्मक गरजा ओळखता येतात.  लक्ष्यित कृतींचे नियोजन आणि अंमलबजावणी करता येते आणि कालांतराने प्रभावीपणे  प्रगती प्रदर्शित करता येते. याव्यतिरिक्त आम्ही झोपडपट्ट्यांमधील कुटुंबांना गुगल मॅप्स वर नेव्हिगेट करता येणारे अद्वितीय पत्ते प्रभावीपणे प्रदान करण्यासाठी गुगलच्या प्लस कोड्स तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे.

दसरा  Dasra  Giving Circle

भारतात शहरी स्वच्छता विषयक कारणासाठी Dasra Giving Circle तर्फे  निवड होण्याचा सन्मान आम्हाला  मिळाला आहे .  हा कार्यक्रम,  व्यवस्थापन, वित्त, मानव संसाधन आणि विकास यासारख्या क्षेत्रात निधी आणि सल्लागार सहाय्य प्रदान करून उच्च-प्रभावी स्वयंसेवी संस्थांना समर्थन देतो. 

यू-कॅन   संस्थापक सदस्य

यू-कॅन (अर्बन कलेक्टिव्ह ऍक्शन नेटवर्क) चे संस्थापक सदस्य म्हणून आम्ही भारतातील द्वितीय  आणि तृतीय श्रेणी  शहरांमधील व्यक्ती, समुदाय, धोरणकर्ते आणि राज्य संस्थांमध्ये सहकार्य वाढविण्यासाठी वचनबद्ध आहोत. U-CAN हे संवाद आणि समस्या सोडवण्यासाठी एक  मुक्त व  सुरक्षित व्यासपीठ प्रदान करते, ज्याचा उद्देश शहरी सु-प्रशासन आणि समृद्ध राहण्यायोग्य  परिस्थिती  निर्माण करणे हा आहे.

धोरणात्मक कागदपत्रे

Types of Government Education Presentation in Black and White Illustrative Style - 1

आम्ही खालीलप्रमाणे धोरणात्मक कागदपत्रे प्रकाशित केली आहेत

  1. स्वच्छता - स्वच्छ भारत अभियानाचा  नमुना व  आमचा ''  एक घर एक शौचालय ' ( OHOT)  नमुना यांची  तुलना करणारे धोरण पत्र प्रकाशित
  2. गृहनिर्माण - प्रधानमंत्री आवास योजनेच्या लाभार्थी नेतृत्वाखालील बांधकाम कार्यक्षेत्रावर लक्ष केंद्रित करणारे गृहनिर्माण धोरण पत्रक प्रकाशित 

डिजिटल पत्ता

आम्ही महाराष्ट्रातील चार शहरांमधील १,००,००० हून अधिक झोपडपट्टी कुटुंबांना गुगल प्लस कोड तंत्रज्ञानाचा वापर करून डिजिटल पत्ता यशस्वीरित्या पोहोचवला आहे. गुगल मॅप्सद्वारे नेव्हिगेट करता येणारा  हा  अद्वितीय अल्फान्यूमेरिक पत्ता  अगदी दुर्गम भागातील रहिवाशांनाही पोस्टल डिलिव्हरी, आपत्कालीन मदत, गॅस सिलिंडर आणि इतर ऑनलाइन सेवांसारख्या आवश्यक सेवांमध्ये प्रवेश करण्यास सहज सक्षम करतात emergency assistance, gas cylinders, and other online services.

' एक घर एक शौचालय ' ( OHOT)  साधन संच

आमचे मोफत आणि मुक्त स्रोत असलेले  एक घर एक शौचालय हा  साधन संच (टूलकिट) हे इतर सेवाभावी संस्था, सुविधा धारक , प्रायोजक आणि स्थानिक संस्थाना अनौपचारिक वसाहतींमध्ये नमुन्याची अंमलबजावणी करताना  साधने, माहिती आणि प्रक्रियांसाठी मार्गदर्शन करणारे  आहे. 

' एक घर एक शौचालय ' ( OHOT) टूलकिट येथे शोधा. - https://shelter-associates.org/mr_site/media/

सांगलीतील पहिला शहरव्यापी गृहनिर्माण प्रकल्प

सांगली-मिरज-कुपवाड येथील एकात्मिक गृहनिर्माण आणि झोपडपट्टी विकास कार्यक्रमासाठी (आयएचएसडीपी) सल्लागार म्हणून आम्ही सहभागी झालो.  झोपडपट्टी सर्वेक्षण, जीआयएस-आधारित स्थानिक डेटा मॅपिंग, सहभागी तत्वावर गृहनिर्माण नियोजन, सहकारी कार्यकाळ संरचना आणि पारंपारिक प्रकल्प या  दृष्टिकोनाच्या पलीकडे जाऊन गृहनिर्माण देण्यासाठी शहरव्यापी धोरणासाठी नाविन्यपूर्ण दृष्टीकोन सादर केले. या  विचार करण्याच्या पद्धतीचा नंतर राजीव आवास योजनेअंतर्गत (आर. ए. वाय.) सरकारी धोरणावर प्रभाव पडला, ज्याने शहरांना जी. आय. एस. आणि रिमोट सेन्सिंग तंत्रज्ञानाचा वापर करून त्यांना  वंचित समुदायांचा नकाशा तयार करणे अनिवार्य केले.

झोपडपट्ट्यांमधील घरगुती शौचालयांसाठी सहयोगात्मक मॉडेल

आमचे त्रिस्तरीय ' एक घर एक शौचालय  (ओ. एच. ओ. टी.) मॉडेल स्वच्छता सेवांमधील गंभीर त्रुटी दूर करण्यासाठी स्थानिक माहितीचा लाभ घेते. हे शहरी स्थानिक संस्थांशी (यू. एल. बी.) ड्रेनेज लाईन्स टाकण्यासाठी किंवा दुरुस्त करण्यासाठी सहकार्य करते आणि सुधारित स्वच्छता पद्धतींचा अवलंब करण्यासाठी समुदायांना संघटित करते. शौचालये संयुक्त प्रयत्नातून बांधली जातात, जिथे आम्ही कच्चा माल पुरवतो आणि कुटुंबे बांधकाम खर्चात योगदान देऊन, मालकी प्रस्थापित करतात व त्याचा  टिकाऊपणा  वाढवतात. आम्ही आजपर्यंत  २८,००० हून अधिक शौचालये बांधली आहेत, ज्यामुळे २ लाखांहून अधिक व्यक्तींच्या आरोग्य आणि राहणीमानावर सकारात्मक परिणाम झाला आहे.  

शहरी स्थानिक स्वराज्य संस्थांसाठी माहिती प्रणाली

समुदाय आणि शहरी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या (यू. एल. बी.) सहकार्याने डेटा तयार करण्या बरोबरच  आम्ही आमच्या डेटाचे सार्वजनिकरित्या प्रवेशयोग्य करून त्याचे लोकशाहीकरण केले. हे सर्वांसाठी  आमच्या संकेतस्थळावरील डेटा पोर्टलवर अपलोड केले जाते आणि भागीदारी करणाऱ्या यू. एल. बी. च्या संकेतस्थळांशी जोडले जाते. ही माहिती सार्वजनिक क्षेत्रात सामायिक केल्याने त्याची उपयुक्तता आणि प्रभाव वाढला आहे, ज्यामुळे व्यापक सुलभता आणि माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास चालना मिळाली आहे. आमचे विश्लेषण विकासात्मक उपक्रमांचे नियोजन, देखरेख, ट्रॅकिंग आणि अंमलबजावणीसाठी एक महत्त्वाचा पाया म्हणून काम करत आहे.

लाभार्थी  सहभाग तत्वावर झोपडपट्टी पुनर्विकास

आकडेवारी आधारित सर्वसमावेशक रचना, विकास प्रक्रिया आणि नाविन्यपूर्ण संशोधनात समुदायाचा समावेश करून आम्ही झोपडपट्टी पुनर्विकासासाठी एक  नाविन्यपूर्ण  पद्धत वापरली  . परिणामी पुणे आणि सांगली-मिरज येथील आमच्या तीन प्रमुख प्रकल्पांमध्ये आम्ही असुरक्षित झोपडपट्ट्यांमधील ९००० लोकांचे  पुनर्वसन राहण्यास  योग्य अशा घरात करण्यात यश मिळवले आहे. कोल्हापूरमधील आमचा सध्या सुरू असलेला झोपडपट्टी पुनर्विकास गृहनिर्माण प्रकल्प हा महाराष्ट्रातील प्रधानमंत्री आवास योजनेच्या लाभार्थी नेतृत्वाखालील बांधकाम कार्यक्षेत्रांतर्गत राबवला जाणारा एकमेव झोपडपट्टी पुनर्विकास प्रकल्प आहे

GIS Mapping Of Slums

Recognizing the gap between existing slum data and ground realities, in the late 1990s, we pioneered the use of Geographic Information System (GIS) technology and Google Earth for poverty mapping. By mapping settlement patterns & infrastructure in and around each target slum, we have generated granular spatial data that is further enriched with household-level survey data. To ensure accuracy and legitimacy, the data has also been validated with the municipalities we partner with. This data is being used to identify the most vulnerable populations and plan targeted interventions.